Alles wat je moet weten over waterstof bestelwagens

Wat is een waterstof bestelwagen?

Een waterstof bestelbus wordt aangedreven door een elektromotor. Deze elektromotor wordt gevoed door waterstof brandstofcellen. In tegenstelling tot traditionele bestelbussen die worden aangedreven door een verbrandingsmotor die benzine of diesel verbruikt, stoot een waterstof bestelbus alleen waterdamp uit als bijproduct, waardoor het een zeer schone en duurzame vorm van transport is.

Maar hadden we niet al de elektrische motor als milieuvriendelijke optie? Is de waterstof bestelwagen een volwaardig alternatief dat serieus overwogen moet worden als je wilt afstappen van de traditionele verbrandingsmotor? En wat is precies het verschil tussen beide?

Het verschil tussen een waterstof bestelwagen en een elektrische bestelwagen

Het belangrijkste verschil tussen een waterstofbestelwagen en een elektrische bestelwagen is de manier waarop ze worden aangedreven. Een waterstofbestelwagen gebruikt waterstofbrandstofcellen om elektriciteit te genereren die de elektromotor van de bus aandrijft, terwijl een elektrische bestelwagen wordt aangedreven door een batterij die kan worden opgeladen via een stekker.

Het antwoord op de vraag welke beter is - elektrisch rijden of rijden op waterstof - is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de toepassing, de beschikbaarheid van waterstof en laadinfrastructuur, de operationele kosten en de effecten op het milieu. Hier worden alle voor – en nadelen van een waterstofbestelbus ten opzichte van een elektrische bestelbus op een rijtje gezet.

De voordelen van een waterstof bestelwagen

Rijden op waterstof heeft een aantal voordelen ten opzichte van elektrisch rijden:

1. Een grotere actieradius. Hydrogen bestelbussen hebben een grotere actieradius, wat ze aantrekkelijker maakt voor toepassingen waarbij een lange afstand moet worden afgelegd, zoals vrachtwagens of bussen. Je hoeft immers minder vaak bij te tanken.
2. Sneller tanken. Het tanken van waterstof is sneller dan het opladen van een batterij, wat betekent dat het minder tijd kost om een waterstof bestelbus bij te tanken dan om een elektrische bestelbus op te laden. Dit kan voordelig zijn in situaties waarbij zo snel mogelijk je bestemming bereiken cruciaal is.
3. Zwaarder belastbaar. Waterstof bestelwagens hebben een hoger vermogen dan elektrische bestelwagens, wat betekent dat ze beter geschikt zijn voor zwaardere belastingen en langere afstanden.
4. Minder ruimte voor opslag nodig. De benodigde ruimte voor de tanks waarin waterstof wordt opgeslagen is aanmerkelijk minder dan de ruimte die nodig is om de batterijen voor elektrische bestelbussen op te slaan.
5. Langere levensduur en minder onderhoud. Een bijkomend voordeel is dat waterstofbussen geen batterijen hebben die na verloop van tijd moeten worden vervangen. Dit kan betekenen dat de onderhoudskosten lager zijn en het voertuig een langere levensduur heeft.

De nadelen van een waterstof bestelwagen

Ondanks bovengenoemde voordelen, kleven er ook een aantal nadelen aan waterstof bestelbussen, als je ze vergelijkt met elektrische bestelbussen.

1. Betere infrastructuur. Elektrische voertuigen zijn momenteel populairder dan waterstofvoertuigen, omdat de laadinfrastructuur al breed beschikbaar is. Waterstoftankstations zijn er daarentegen veel minder, wat het moeilijker kan maken om waterstofbussen te gebruiken in sommige gebieden.
2. Duurder. Waterstofbussen zijn momenteel over het algemeen duurder dan elektrische bestelwagens, vanwege de hoge kosten van waterstof brandstofcellen en de tanks die nodig zijn om waterstof op te slaan. Wel is het zo dat de kosten van waterstofvoertuigen naar verwachting geleidelijk zullen dalen naarmate de technologieën verder worden ontwikkeld
3. Lage energie – efficiëntie. Hou er rekening mee dat de energie-efficiëntie van waterstof momenteel lager ligt dan die van batterijen. Dit betekent dat er meer waterstof nodig is om een waterstof bestelbus dezelfde afstand te laten afleggen als een elektrische bestelbus met dezelfde batterijcapaciteit.
4. Grotere voetafdruk. De productie van waterstof is momenteel nog steeds energie-intensief en vereist het gebruik van fossiele brandstoffen, waardoor het minder milieuvriendelijk is dan de productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Hier komen ook nog de extra tanks en componenten bij die nodig zijn om waterstof op te slaan en te gebruiken als brandstof. Dit kan leiden tot hogere onderhouds- en operationele kosten en minder ruimte voor passagiers of vracht. 

In het algemeen kan worden gesteld dat beide technologieën hun eigen voor- en nadelen hebben en dat de keuze tussen elektrisch rijden of rijden op basis van waterstof afhankelijk is van de specifieke toepassing en de beschikbare infrastructuur en middelen. Uiteindelijk kunnen beide technologieën bijdragen aan een duurzamere mobiliteit en verminderde emissies van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen.

Diesel of benzine bestelwagens vervangen door waterstof bestelwagens?

Bij het overwegen of je jouw diesel of benzine bestelwagens wilt vervangen door waterstofbestelbussen, moet je met een aantal aspecten rekening houden. In de eerste plaats of de voordelen van waterstof bestelwagens opwegen tegen de nadelen. In de tweede plaats of het voordeliger is om je bestaande voortuigen om te bouwen naar waterstof bestelbussen dan nieuwe voertuigen aan te schaffen en natuurlijk of er modellen waterstof bestelbussen verkrijgbaar zijn die voldoen aan al jouw eisen.

De voor – en nadelen van waterstof bestelwagens ten opzichte van diesel of benzine

Het grootste voordeel van hydrogen bestelwagens ten opzichte van een traditionele bestelbus is dat ze een stuk duurzamer en milieuvriendelijker zijn. En verduurzaming is uiteindelijk wel waar we naar toe gaan. Dit wordt ook zichtbaar in de verschillende subsidies die Europese overheden ter beschikking stellen voor duurzame projecten. Verder heeft een waterstof bestelwagens een grotere actieradius dan een traditionele bestelbus. De twee grootste nadelen, naast het gebrek aan tank plekken, zijn het verbruik en de kosten.

Het verbruik

Het verbruik van een waterstof bestelwagens kan variëren, afhankelijk van verschillende factoren, zoals de grootte van de waterstoftank, de efficiëntie van de brandstofcel en de rijstijl van de bestuurder. Er kan echter nog steeds gesteld worden dat waterstofbussen over het algemeen een hoger verbruik hebben dan conventionele diesel- of benzinebussen.

Het verbruik van waterstof bestelwagens wordt vaak gemeten in termen van waterstofverbruik per kilometer (kg/km) of brandstofverbruik per kilometer (L/100km), vergelijkbaar met het brandstofverbruik van conventionele voertuigen. Een typische waterstofbestelbus kan tussen de 2 en 4 kilogram waterstof per 100 kilometer verbruiken, wat overeenkomt met 20 tot 40 liter benzine-equivalent per 100 kilometer.

De kosten

Waterstof is momenteel duurder dan benzine of diesel op een kilometerbasis. De productie en distributie van waterstof is momenteel nog steeds duurder dan de productie en distributie van benzine of diesel, wat resulteert in hogere brandstofkosten voor waterstof bestelwagens. Over het algemeen liggen de kosten voor een kilogram waterstof (wat overeenkomt met ongeveer 1 liter benzine-equivalent) tussen de € 10 en € 15, maar dit kan variëren afhankelijk van het land en de regio. Voor een waterstofvoertuig met een waterstoftankcapaciteit van bijvoorbeeld 5 kg, kan een volle tank tussen de € 50 en € 75 kosten.

De prijs van waterstof varieert echter sterk per regio en land en kan afhangen van verschillende factoren. Denk bijvoorbeeld aan de kostprijs van de elektrolyse om waterstof te produceren, de prijs van hernieuwbare energiebronnen, de kosten van transport en opslag en het niveau van overheidssteun.

Volop in ontwikkeling

Met één ding moet je zeker rekening houden: de hydrogen waterstof bestelbus staat nog in zijn kinderschoenen. Ondanks de hogere brandstofkosten, kan waterstof echter voordelen bieden ten opzichte van benzine of diesel, zoals een grotere actieradius en milieuvriendelijkere aandrijving. Bovendien kan de efficiëntie van waterstof bestelwagens worden verbeterd door technologische vooruitgang en verbeteringen in het productieproces van waterstof. Hierdoor is het momenteel wellicht nog geen haalbare optie, maar kan het op de korte termijn zomaar een zeer geschikt alternatief worden.

Kun je een bestelwagen met verbrandingsmotor ombouwen naar waterstof?

Het is mogelijk om een dieselvoertuig om te bouwen naar een waterstof bestelwagens, maar dit is een complex en kostbaar proces. Om een dieselvoertuig om te bouwen naar een waterstof bestelwagens, moeten de verbrandingsmotor en brandstoftank worden verwijderd en vervangen door een waterstofbrandstofcel en tanks om de waterstof op te slaan.

Veel aanpassingen

Ook moeten er aanpassingen worden gedaan aan de aandrijflijn en andere systemen van het voertuig om te kunnen werken met de nieuwe waterstofaandrijving. Blue World Technologies produceert een waterstofbrandstofcel die kan worden geïnstalleerd in bestaande bestelbus modellen, om deze om te zetten in waterstof bestelbussen. Het ombouwen van een dieselvoertuig naar een waterstof bestelwagen is momenteel nog steeds een relatief nieuw en ongebruikelijk proces.

Hoge kosten

De kosten van het ombouwen van een bestaande diesel bestelwagen naar een waterstof bestelwagen zijn momenteel erg hoog. Daarnaast kan het moeilijk zijn om de vereiste onderdelen en expertise te vinden om het werk uit te voeren. Daarom is het over het algemeen praktischer om direct een waterstof bestelwagen aan te schaffen in plaats van een diesel bus om te bouwen.

Welke hydrogen bestelwagens zijn er verkrijgbaar?

Het ombouwen van voertuigen met een verbrandingsmotor naar een voertuig aangedreven door waterstof blijkt zoals zojuist beschreven vrij complex te zijn. De beste keuze is dan om een waterstofbestelbus aan te schaffen. Is er voldoende keuze uit waterstof bestelwagens? Op dit moment is het aanbod nog relatief beperkt, maar veel merken zijn volop aan het ontwikkelen. Dit is mede te danken aan subsidies die als doel hebben de energietransitie te bevorderen.

Niet alle automerken staan even positief tegenover waterstofauto´s. Een goed voorbeeld hiervan is Volkswagen, die nog steeds blijft inzetten op elektrische voertuigen. Toch zijn anderen zich wel bewust van de grote voordelen die waterstof bestelwagens met zich meebrengen voor het langeafstandsvervoer. De ruimte en het gewicht van de accu´s maken elektrische bestelwagens voor bedrijfsdoelen minder geschikt. Het scheelt immers veel tijd als er geen batterij opgeladen hoeft te worden, zoals bij een elektrische auto en de actieradius groter is.

Citroën, Peugeot, Opel en Fiat

Stellantis heeft met Citroën, Peugeot, Fiat en Opel een aantal waterstof bestelwagens op de markt gebracht, zoals de Citroën e- Jumpy en Berlingo Hydrogen, de Fiat Ducato Hydrogen en de Peugeot Boxer Hydrogen, allen met een actieradius van rond de 400 km. Dan is er ook nog de Opel Vivaro-e Hydrogen. Dit is een waterstofbestelbus met een actieradius van ongeveer 350 km.

Van hun bestverkochte modellen hebben ze zogenaamde plug–in´s gemaakt. Naast de waterstoftanks kan de batterij namelijk ook opgeladen worden aan een stekker. Afhankelijk van de actie en snelheid (lage snelheid of constante snelheid, opstarten, inhalen, enz.) wordt de elektromotor van energie voorzien door de accu of door de brandstofcel. Beiden kunnen zelfs gecombineerd worden.

Renault

Naast de middelgrote tot grote auto´s van Stellantis, is er ook een groter model: De Renault Master ZE H2. Dit is een elektrische bestelwagen die wordt aangedreven door een combinatie van een batterij en een waterstofbrandstofcel. Het voertuig heeft een actieradius van ongeveer 350 km. Andere modellen van Renault zijn de Renault Kangoo ZE H2, ook met een gecombineerde aandrijving, en de Renault EZ-Pro: een conceptuele, autonome bestelbus die beschikbaar is als waterstofvariant met een actieradius van ongeveer 100 km op waterstof.

Hyundai en Iveco

Hyundai en Iveco presenteerden gezamenlijk de eDaily FCEV, met een actieradius van 350 km en een maximale capaciteit van 3 ton vracht die vervoerd kan worden. Ook de Hyundai H350 is een ruime bestelbus, die tevens wordt aangedreven door waterstof. Het voertuig heeft een actieradius van meer dan 400 km. De Iveco Daily Blue Power H2 is een waterstof bestelwagens die momenteel wordt getest in verschillende Europese steden. Het voertuig heeft een actieradius van ongeveer 200 km.

Overige merken

Ook andere merken zijn druk bezig met het experimenteren met waterstof bestelwagens. Bijvoorbeeld Mercedes Benz, MAN TGE, Nissan of Toyota. Steeds meer modellen, die voorheen alleen in Frankrijk of Duitsland beschikbaar waren, zijn binnen nu en een jaar ook beschikbaar op de Nederlandse markt. Denk hierbij aan de Citroën e-Jumpy Hydrogen, de Opel Vivaro-e Hydrogen en de Peugeot e-Expert Hydrogen.

Kortom, de waterstof bestelwagen lijkt een goed duurzaam alternatief te worden voor de traditionele brandstofmotorvoertuigen bij langeafstandsvervoer, mits de nieuwe ontwikkelingen zorgen voor een milieuvriendelijkere waterstofproductie, een betaalbaar aanbod en voldoende tankstations met waterstof.